Johannes van Vloten (geboren te Kampen in 1818) is bekend geworden als hoogleraar aan het Athenaeum Illustre van Deventer. Hij werd er in 1854 aangesteld tot hoogleraar in de Nederlandse taal- en letterkunde.
Van Vloten is een bekend schrijver geworden van artikelen en boeken op de gebieden van wijsbegeerte, politiek, geschiedenis en taal- en letterkunde. Hij was ook een verwoed verzamelaar van kinderrijmpjes. In Deventer zette hij zich ook in voor de Sinterklaasviering op 5 december.
Johannes van Vloten was een fel bestrijder van onrechtvaardige toestanden in de samenleving. Zo uitte hij bijvoorbeeld felle kritiek op stadsbestuurders, die zichzelf bevoordeelden en op mensen die wel mooie woorden lieten horen, maar die zich daar niet naar gedroegen. Hij is van groot belang geweest voor de humanistische beweging, die niet godsdienstig was, maar zich inzette voor sociale rechtvaardigheid. Vanwege zijn voortdurende kritiek op het gedrag van leidinggevende personen in de stad werd hij in 1867 als hoogleraar ontslagen. Hij verhuisde toen naar Bloemendaal, waar hij in 1883 overleed.
Ter nagedachtenis aan de persoon en het werk van Johannes van Vloten werd in 1996 bij het gebouw 'De Hereeniging' een gedenkteken geplaatst. De woorden op dit gedenkteken geven aan wat Johannes van Vloten belangrijk vond:
"De maatschappij en de mensheid beginnen bij ieder van ons."